Het ontstaan van Boudois

De mensen die onze club via de website al een tijdje volgen, zullen de naam Boudois al wel vaker hebben zien voorbijkomen. Boudois is het baantje van ons medelid Patrick Raes . Een prachtige baan die heel fijn gedetailleerd is. Het afgewerkt product kon men een tijdje geleden al bewonderen (zie Boudois). Binnenkort zal deze prachtige baan op verscheidene expo's te bewonderen zijn in al zijn glorie. Maar voor het zover is, willen we jullie al een beetje warm maken over hoe zulke mooie baantjes ontstaan. Lees, kijk en ontdek de details die het verschil maken tussen een baan, een mooie baan en een prachtige baan.

Het idee...

Elke plan, elke constructie... onspruit uit een idee. In al de opleidingen die ik al gekregen heb en ook soms geef, leg ik aan mijn "trainees" (klinkt mooier dan leerlingen) uit dat er geen slechte ideeën bestaan. Alleen de slechte uitvoering ervan. Op zich is elk idee levensvatbaar als er genoeg onderzoek aan vooraf gaat. De uitvoering is een ander paar mouwen. Maar genoeg over de theorie. We laten Patrick zelf aan het woord.

"Hoe Boudois ontstaan is .... Ardennen "fictie". Ik verklaar mij nader: Na vele jaren bezoeken van modeltreinexpo's en het steeds opnieuw aanschouwen van mooie banen ga je toch ook wat ideeën opdoen in verband met het bouwen van je eigen baan .

Steeds opnieuw zag ik meestal rechthoekige banen en ik dacht: waarom kunnen we eens geen halve cirkel bouwen met een binnendiameter van ongeveer 360 cm? Ik was al fan van "ruime bogen" waar de treinen prachtig hun weg verder zetten en ook nog eens in verkanting reden. Het Ardennen-thema is niet moeilijk om te verklaren: typisch Belgisch en oh zo mooi. Het idee was geboren, nu nog een sporenplan".

Het plan en de "ingrediënten" 

Meestal weet je na de ideeën-fasen al min of meer waar je naar toe wenst te gaan. Je hebt de afmetingen in het hoofd, de vorm van de baan en ook het algemene thema. Dan is het tijd om dit te gaan uittekenen in een uitvoerbaar plan. Meestal begin je met een eenvoudige schets, deze kan je dan op schaal gaan tekenen en bijwerken, naar wat je wenst. Een gouden tip voor wie er zelf aan begint: zorg dat je de basis van je plan fixeert en dat je marge laat voor de uitwerking en de details. Een goede basis, is zoals vaak, het belangrijkste. Beter een aantal malen herbeginnen, dan vanuit een foute basis te starten.

"Dat het een segmentbaan zou worden stond al vast en dat deze op 130 cm boven de vloer kwam en 65 cm diep was en voorzien van een fries dat waren de vereiste die ik mezelf oplegde. Kortom het bouwen aan een expobaan was begonnen .

Het bouwplan wilde ik simpel houden. Een enkelspoor gekoppeld aan een uitwijkspoor waar treinen elkaar konden kruisen met een landelijk station dat ook nog een spoor bood om losse goederenwagons te rangeren en een opstelspoor om een paar goederenwagons te kunnen opstellen.

Het hele geheel speelt zich namelijk af in de Ardennen waar overslag van boomstammen van trein naar vrachtwagen en omgekeerd realiteit was in de jaren 90. Denken we aan voorbeelden zoals bij Vielsalm of Bovigny."

Praktische bedenkingen bij de bouw van de baan

"Daar het dus een baan ging worden die uit elkaar zou moeten gaan mocht het geheel niet al te zwaar zijn . De grondplaten waar de sporen en scenery zich op bevinden zijn van multiplex populierenhout (van 12 mm dik). Omdat de baan dus een halve cirkel is moest ik voor het frontpaneel meegebogen: voor dit stukje gebruikte ik hout type MDF 4 mm."

Het landschapsgedeelte

"Het landschapsgedeelte is vormgegeven door styrodur-isolatieplaten (bekend van in de bouw). Dit materiaal laat zich makkelijk zagen, snijden en raspen tegenover de witte Isomo platen waarvan je de bolletjes ziet vliegen bij het verzagen of snijden . Bovendien zijn deze platen bij het bewerken ook nog elektrostatisch geladen en minder drukvast dan Styrodur."

Sporen en aansluiting

Een heel belangrijk onderdeel van een baan zijn uiteraard de sporen en de wissels, maar ook de aansluiting ervan en de keuze van het materiaal. Alvorens te gaan kopen of plaatsen, kan het interessant zijn om toch alle mogelijkheden eens op te zoeken en te overlopen. Voor de mensen die 3-rail rijden, is de keuze beperkter, maar is het toch ook steeds de moeite om eens goed te overdenken wat en hoe je het juist wenst. Voor de DC mannen is het nog iets complexer: daar is de keuze van het spoormateriaal enorm... om nog maar te zwijgen over de wissels.

"De rails en wissels zijn van het merk Peco . Deze gebruik ik al jaren en heb er goede ervaringen mee. De wissel is van het type electrofrog wat betekent dat de puntstukken niet geïsoleerd zijn en dat de rails tegen elkaar komen. Hier moet je je puntstuk dus polariseren zodanig dat deze de goede spanning krijgt en deze dus geen kortsluiting gaat geven . Dat polariseren gebeurt meestal in de motor die het wissel omlegt. In dit geval zijn het Tortoise-wisselmotors waar zich een schakelaar in bevind die meteen de wissel in de juiste stand schakelt. Er bestaat bij Peco ook insulfrogwissels: hier is je hartstuk geïsoleerd. Beiden hebben hun voor-en nadelen. Een kleine loc gaat misschien stilvallen tegen kruipsnelheid daar waar het puntstuk geïsoleerd is. In het andere geval gaat onze kleine loc gewoon verder kruipen.

De baan is opgebouwd uit flexspoor. Na iedere raillas heb ik ook steeds 2 draadjes langs de onderkant van de rail gesoldeerd voor een betere stroomafname. Dit is wel belangrijk want een raillas heeft 2 functies. Het verbind het einde met het begin van een andere rail, maar zet ook de stroom over naar het ander spoor. We rijden immers gelijkstroom en geen wisselstroom . Hier is het belangrijk dat de sporen steeds stroom krijgen. Naar verloop van jaren durven die lassen soms wel eens hun 2de functie vergeten en geven ze soms wel of geen stroom meer door aan je daar op volgende en aansluitende spoor.

Probleem dus. Je kan beter een aantal draden te veel onder je rails solderen dan een paar te weinig. Deze stroom afnemende draden worden onderaan de tafel aangesloten op een 1.5 mm Vob (kabeltype aanduiding) . Dit is de ringleiding die onder de hele tafel is voorzien."

Een ringleiding zorgt ervoor dat er van een centraalpunt over de ganse baan stroom kan worden afgenomen. Dit hoeft eigenlijk zelf geen "ring" te zijn. Het grote voordeel hiervan is, dat je op verscheidene punten van deze ringleiding een aftakking kan voorzien. Meestal is deze ringleiding ook dikker van diameter, dan de diameter van de stroomdraden naar de baan toe. Een gouden tip: werk steeds met een ringleiding!

De aansturing met een digitale centrale

Vandaag de dag, zijn er immens veel goede (en al niet zo heel dure) digitale centrales op de markt. Het lijkt ons logisch dat je voor het aansturen van je loc dus kiest voor een digitale centrale. Waarom? De reden zijn voor de hand liggend: je kan met meerdere locomotieven ter gelijke tijd rijden, je kan andere functies (wissels, seinen,...) aansturen, je kan je loc uitrusten met licht-en geluidsfuncties (ook met rook trouwens!) en de loc zelf rijdt ook een heel pak beter dan een analoge loc.

"De besturing van de treinen gebeurd digitaal met een z21 centrale van Roco. Op expo's worden de treinen draadloos en via wifi bestuurd. De seinen en wissels worden analoog en met de hand omgezet, een kwestie om zelf ook nog deel uit te maken van machinist en seingever. We willen ook nog in het spel betrokken worden."

Nog enkele foto's van de afwerking...

En wat hierna?

"Mocht ik nog banen bouwen ga ik dezelfde werkwijze verderzetten. Landschap vormen met makkelijk te bewerken isolatieplaten in combinatie met een niet al te zwaar houtwerk. Natuurlijk zijn er altijd dingen die beter kunnen maar daar leer je weer uit en dit neem je mee naar een volgend project.

Wat de verdere plannen zijn met Boudois moeten we afwachten. We gaan zeker hier geen verdere uitbreiding aanmaken aangezien het geheel dan te groot gaat worden. Ze moet nog passen in een kamer en dat kan het nog juist."

We kijken alvast uit naar den Trikke (Patrick zijne bijnaam) zijn volgende projecten. Maar... we kunnen misschien ook al verklappen dat deze baan binnenkort op een aantal expo's zal te bewonder zijn (Waaronder MobExpo). Ga zeker eens kijken... in het echt zijn banen meestal veel leuker, dan op foto.

Het resultaat, in 2D dan toch, kan je bewonderen in dit artikel.