Professioneel ben ik dagelijks bezig met wagens. Wagens van alle allooi en van alle merken. Vermits het in mijn geval over nieuwe wagens gaat, is het zelf voor mij soms heel moeilijk om te reflecteren welk model van dat merk nu juist 5, 10 of 20 jaar geleden rondreed. Je kan het beroepsmisvorming noemen, maar een wagen van een verkeerd tijdperk op een modelbaan... da knaagt bij soms nog erger dan een foute loc op de baan. Daarom wou ik hier toch even verder op in gaan. En misschien is het wel een hulp voor zij die beogen om enkele wagentjes op hun baan te presenteren.

Back to the Future

Het is al vaak gezegd: als je bouwt naar realiteit dan is beeldmateriaal van die periode een heel goede bron van informatie. Maar let op: soms zit de auteur of de fotograaf er ook een beetje naast. Niet abnormaal: als ik een foto van 20 jaar geleden bovenhaal en ik moet er een exacte datum op zetten... dan zal ik er in 99% van de gevallen ook volledig naast zitten.

Waar wil ik nu eigenlijk naar toe? Wel, heel simpel: in de automobielsector wijzigen modellen zeer snel. De gemiddelde Europese wagen krijgt om de 2 jaar een facelift (een cosmetische kleine ingreep, die zich meestal beperkt tot het lichtjes "herstylen" van bijvoorbeeld de grille of de lichten van de wagen) en het model zelf wijzigt meestal rond de 4 jaar. (Niet alle merken doen dit uiteraard, maar wel de meeste). De Oosterse merken (Honda, Toyota, Nissan, Mazda,...) wisselen veel minder vaak. Ook de zogenaamde "facelift" is daar niet zo ingeburgerd (Al worden de meesten nu ook in Europa getekend en gebouwd, waardoor ze hun Europese concurrenten toch proberen te volgen).
Wat zie ik nu heel vaak? Een modelbaan die opgebouwd is naar bijvoorbeeld periode IVb (voor de periodes verwijs ik graag door naar hier), in België gekenmerkt door de paars-blauwe wagens met rode ABX-logo rond 1990, waar op de baan een VW Golf II Pasadena staat...Mmmmm: Dit was een actiemodel, gebouwd vanaf 1991. Je begrijpt dat als je baan het jaar 1990 (of zelf een beetje daar rond) wenst uit te beelden, dat deze wagen eigenlijk nog niet werd gebouwd.
Sterker nog: als er toen een nieuwe wagen uitkwam, in tegenstellen tot nu, kon het zijn dat je deze pas zag rondrijden na een aantal maanden volgende in dat jaar.

Maar wagens die al iets ouder waren... zelf meer dan 10 jaar oud waren dan weer, in tegenstelling tot nu, veel meer aanwezig in het straatbeeld. Nu zijn veel wagens uit "rotatie" na een 4-tal jaren. Dit komt mede door de vele leasingformules met contracten van 3 of 4 jaar, waarvan de wagens daarna naar het buitenland verkasten. En laat ons ook de recyclagepremies en overname-premies niet vergeten, die het soms interessanter maken om een wagen van rond de 9 jaar oud, achter te laten bij de dealer).
Concreet: laat ons zeggen dat sinds 2000 de wagen gemiddeld een dikke 7 jaar oud waren. Daarvoor kon dit makkelijk 10 jaar zijn. In de jaren '70 zelf het merendeel van de wagens (75%?). Je kan dus perfect een VW Kever op je baan zetten, in periode V. (Weet ook dat de Kever in Mexico tot 2003 nog werd gebouwd. Deze laatste kon je wel niet meer zo in België kopen. Maar... dit geeft wel mogelijkheden).

Naar waarheidsgetrouw voorbeeld uit de praktijk: de jaren '70

Ok, we weten nu al wat de mogelijkheden waren... je hebt nu de keuze uit een heel mooi gamma, aangeboden door al de diverse mogelijke miniatuurfabrikanten... maar wat ga ik nu kiezen? Een terechte vraag. Daarom, is het soms handig om eens te gaan kijken naar de verkoop in het jaar waarin je bewuste baan is gebouwd. Op het internet vind je meer dan genoeg informatie over deze zaken.
Maar ik zal jullie al een beetje op weg helpen.
We zullen beginnen in de jaren '70. Hier ga je sowieso al zeker in de lagere klasse de VW Kever, de Citroën 2 PK (in verscheiden afgeleide versies, zoals de Mehari of de AZU 2CV of de AK 3CV (zie https://www.citrobe.org/AK1970.htm) kunnen terugvinden. Maar ook de Peugeot 504 was toen populair in de middenklasse, alsook de Ford Taunus (rond 1972) en de Ford Capri. Bij de luxewagens komen we dan uit bij de Mercedes E-klasse (W114-115) en de S-klasse (W108). Voor de sportwagens kan je hier gerust een Mercedes SL (R107 vanaf 1971) of een Porsche 911 (S, Targa, T, L of E). Deze laatste waren wel niet zo heel dik bezaaid op de Vlaamse wegen. Wil je toch iets sportief op je baantje, wat regelmatig voorkwam bij de jongeren, dan ga je richting Simca Ralley of een NSU TT of TTS. Ook een Opel Manta of zelf de Opel GT kunnen perfect in deze periode (Maar ook van deze laatste reden er, helaas, geen 10 rond in België).

De jaren '80... invasie van de Japanse merken

Vanaf de jaren '80 komen de Japanse merken heel sterk opzetten: Datsun, Toyota, Honda... allen komen ze met wagens die kwalitatief een pak verder stonden dan hun Europese confraters. De bekendste en meest verkochte modellen in België rond die periode zijn zeker de Toyota Corolla en de Honda Civic.
Uit de Zuiders Europese gebieden, kwam Fiat met heel leuke en vooral goedkope (maar roestgevoelige wagentjes opzetten): De Fiat Panda was alom geliefd bij het Belgische publiek. In de lagere middenklasse, maakte de Volkswagen Golf II (en de GTI!) zijn opwachting, alsook de 2de generatie van de VW Passat en tegen het einde van de jaren '80 de Corrado. Bij BMW was het de serie 3 die in de middenklasse kwam opzetten. De E21 werd sinds 1975 tot 1983 gebouwd en werd opgevolgd door de succesvolle E30 vanaf 1982. Peugeot kwam in 1982 op de markt met de 205. Een wagen die ook hier heel populair was op onze Vlaamse wegen was de Citroën CX (gebouwd tot '84 en dan vervangen door de iets minder succesvolle BX). Volvo had dan weer de leuke 240. In het hogere sportieve segment komen we dan weer uit bij Porsche, met... de 911 (SC en SC Targa bijvoorbeeld).

Misschien nog wel een leuk weetje... in deze jaren waren de zilveren metaalkleuren nog niet helemaal in (ook niet de witte kleuren die we heden-ten-dage zo vaak zien). Rood, zwart met een lichte blauwe lijn, mat groen... zelf bruin (maar dan wel metaalkleur), waren heel populair.

In model dan...

De meeste gekende merken (Bush, Herpa, Schuco...) hebben een heel ruim gamma wagentjes in schaal H0. Alleen... het is niet altijd duidelijk van welk jaar deze wagens nu juist zijn. Een beetje opzoek werk op het internet kan wonderen doen. Ik ben mijn voorbeeld van hierboven alvast eens gaan opzoeken in model.

Wagens jaren '70 in model:

Wagens jaren '80 in model: